LEK (leki)

[Baran Ruciyar]

slav ji wera
chend pirse bin li we hene
Kurden Lekî, li Bashure welat hene? wana chi ne? chi qise dikin? zimana wan nezike hawramiye an ye Kelhori (Gorani) ye?

teshekur keru
Kûre Hawramî

[dyaoko]

silav kaka zimane wan nizike be kelhor

[Diri]

Silaw kak Baran!

Chawanî?

Bi xêr hatiyî bo Roj Bash Kurdistan...

Ez we dizanim, kû Lekî beşek yan parçeyek devoka Goraniye... Yan jî nawbenda Goranî û Loriye...?

[Baran Ruciyar]

Slam kak Diri u Kak dyaoka

@diri
bashim spas, tû jî bashî?

Ez we dizanim, kû Lekî beşek yan parçeyek devoka Goraniye... Yan jî nawbenda Goranî û Loriye...?

Gor u Lor kak, Goran u Kelhur yekin, weke Kurmance Bahdina u ye Amede, li Bahdina ji zimane xwera diben Bahdinî li Amede diben Kurmanci li Shengale diben Kirmanci le bele hamu zaravekin.

e kelhor, an jî Kellor, yane Kel'n-Lor (lore mezin) li herema goran ji zimane xwera diben Gorani li herama Loristan u Pahlaye diben Kelhori
li hinek zanahgehe Rojavayî u e kurd jî nave Gorani dane zarave Hawrami, le ew feqire xweden jî, ji zarave kelhor'ra diben Goranî ji zimane xwera diben hawrami an jî machu

@dyaoka

silav kaka zimane wan nizike be kelhor

bele ez dizanim kak, zimane van geleki nezike kelhoriye u pir nezeki hawramiye jî.
ewa Ashîren weke Shex bizini u Hemewendi e ku li Germiyan, kurdistana bakur, u gelek bashure Rome (Tirkiye) ji hene (Ankara, Trabzon, corum, cankiri, Artvin). diben em Kurde-Lek'in, le bele zimane u ew li bakure welat qise dikin Leki nine, ci beji navda heye
zarave wan ahaye!
Min/ ez (Sorani, Leki)
Tû/ (Kurmanci, Kirmancki)
O/ew (Kirmancki)
îme/em (kelhori, leki)
Îwe/hun (kelhori, leki)

gelo e Germiyan jî waha qise dikin? an ew tene Leki qise dikin?

[Diri]

Sipas û memnûn - ez jî başim hewal Baran... Tu sax bî!


Gellek sipas bo zanyariya te - belê ez dizanim Kelhorî, Hewramî, Lekî etc. hemû yêk devokin - û ez wan wekû "Goranî" nas dikem...


Ez bawer nakem kû Germiyanî bêjin;

"Îme", "Îwe" yan "O" - ez gellek Kerkûkiyan nas dikem, lê tu kes ji wan, ewan gotinan bi kar naînin...

Nizanim eger mebesta te belke tiştek din bît bi "Germiyanî" - çun kû min bihîstiye kû Germiyanî û Kerkûkî kêmekê ferq diken...?

[Baran Ruciyar]

Gellek sipas bo zanyariya te - belê ez dizanim Kelhorî, Hewramî, Lekî etc. hemû yêk devokin - û ez wan wekû "Goranî" nas dikem...

Bra-ekem, bele Izady wisa dibeje le bele wan zaravan di navbera hevde geleki ferqlîne, bi xwe jî binere

Kurmancî
Kirmanckî (zazaki)
Soranî
Hawramî
Kelhurî (Kirmanshanî)
Lekî
Almanî

deng, bang
veng
deng, bang
deng
hena
hena
Stimme

xweş xoş,xweşik, rind
xasek, rind, hol
xas, juwan
xas
xas
xû
Gut

xirab
xirab
xirap, gen, xiraw
xirab
gen
gen
schlecht

bilind, berz
berz
berzî
berzî
berzî
berzî
Höhe

gir, mezin
gird
gewre
gewre
kel'n
kel'n
groß

sar
sard
sard
serd
sard, serd
sard
kalt

germ
germ
germ
germ
germ
germ
warm

culix
mîlcik, culixê
cucêle, cûlik
cûcelî
cûcik
cîcik
Kücken

mirîşk
kerge
mamir, mir, mirîşk
kerg
mamir, mir
murx
Huhn

hêlîn
hêlîn
hêlanê, lanê
liyanê
lane
lane
Nest

ker
her
ker
her
xer
xer
Esel

mî
mere
mê
mêy
mêye
mê
Schaf

bizin
bizin
bizin
bize
bizin
bizin
Ziege

berx
werek
berx
were
werek
werek
Lamm

çîye
çiko, çito
çîye, çî
çişen
çiwes, çes
çes
was ist

çawa, çer
çitur, senin
cun
cenî
cun
cun
wie

kiriye
kerdiş
kirdî
kerdiş, kiryan
kirya
kirya
gemacht

neke, meke
meke
meke
mekere
meke, neke
meke
mach das nicht

ba
wa
ba
wa
wa
wa
Wind

azman
asmen
asmen
asmen
asmen
asmen
Himmel

zêwî
zemîn
zewî, zemîn
zemîn
zewî
zemîn
Ackerland

ez
ez
mn
men, min
mi
min
ich

tû, ti
tû, ti
to
to
ti
to
du

em
ma
îme
ema, îme
îme
îme
wir

xwuşk, xûşk, xûye
waye
xuyşk
walî
xuyşk
xuye
Schwester

bira
bira
bira
bira
bira
bira
Bruder

mer, pêya
merd
piya
piya
piya
piya
Mann

jin, pîrek
jin, çênê
jin
jên
jin
jên
Frau

roj, taw
tiji, roj
xur, xirew, hetaw
ruciyar
xiwar
hurew
Sonne

şew
şewê
şew
şewî
şew
şeo
Nacht

roj, ro
roze, roj
ruj
ru, ro
ruj
ruj
Tag

Zimane kurdî

tû jî divinî lek u kelhor nezike hevin u geleki nezike sorani-ne jî.
li wir jî binere

Hawrami/Leki/Kelhur/Sorani/Kurmanci
men melu/min mechim/mi chim/min echim/ ez dichim
men keru/min mekem/mi kem/ min ekem/ ez dikim
men qise keru/min qesey mekem/mi qesey kem/ min qise ekem/ ez qise dikim


bra te mi fahm nekir, herema germîyan bi pirî Zarave Sore (Sorani) qise dike, chend hav ashîr hene e kû bi hawrami, leki an ji kelhori qise dikin wana Kakaî, Zengene (hineke wan e Kizilbash)Shabakî Lekî, Shêx bizinî, Hemewendî etc.. ji wana Lekî, Shêx bizinî u Hemewendî diben em Kurde-Lek'in wana zuda hatine Rome (Tirkiye) ji, di sale 1880 da gelek gund u qezaye li anadola navin bi nave Ekrad-î-Lek (kurde lek) hatine nas kirin le pire wan tamîshe asimilasyona Romîyan (Tirkan) ne bun, u xu wenda kirin, nika pirî wan Romine

Pirsa min ew bu:
wan ashira li Germiyan (yane kerkuk) bi chi zarave qise dikin

slav u rez

[Diri]

Dest xosh bira Baran

Te gellek pêzanînên balkêsh ronahî kirin...

[Emanoelkurdistani]

Brief Introducing of Lekî Dialect of Kurdish Language

Lekî is mainly spoken in Nûrawa (Nourabad), Kodeşt (Kuhdasht), Hersîn cities and their countrysides. Also there are significant Lekî speking folks in Kirmaşan, Îlam, Khorramabad and Hemedan. Kurdish spoken in Bîcarr and its countryside (Gerrûs area) is considered to be Lekî. Later lekî was spoken in north of Khurasan (Khurasani Kurdistan) and southwest of Mazandaran and south of Gilan (two coastal provinces of Iran) by exiled Kurds. There are, as I know, considerable Kurmancî speaking tribes living in west of Urmiya lake called "Lek".
Lekî is a valid source to know Kurdish language better. Having excellent similarities with Soranî, Hewramî, Kelhûr, Zazakî and in occasion with Kurmancî. By my view Lekî is descended from Hewramî and has moved through same grammatical movement with Sorani and Kelhûr and there are some similarities with northern (Talyshi, Gilaki) and central (Persian varieties) Iranian languages. Also it has its own lexical and (somehow) grammatical elements. Kelhûr spoken in Kirmaşan and Îlam and Sorani of Sine (Erdellanî) are clearly close to Lekî.

Verbs

Lekî : Soranî : Zazaki : English
ketin : kewtin : ketene : to fall
kêrdin : kirdin : kerdene : to do
menin : man : manene : to stay
vêtin : wûtin/gûtin : vatene : to say
hetin : hatin : amaene : to come
bîîn : bûn : biyaene : to be


Lekî : Soranî : Zazakî : Hewramî : English
hwardin : xwardin : hûrdene : wardenî : to eat ("xw" > "hw" ; Zazakî has lost "w" and in Hewramî initial "h" is dropped but Lekî, Soranî and Kurmancî ("xw")have preserved it.

Lekî : Kelhûr (Îlam) : Soranî (Sine) : English
meşim : eşim : eyjim : I say

Past Tense
Lekî
kêrdim kêrdmûn
kêrdit kêrdtûn
kêrde kêrdûn

Soranî
kirdim kirdman
kirdit kirdtan
kird kirdyan

Persian (informal) / Persian (formal)
kerdem/kerdem kerdîm/kerdîm
kerdî/kerdî kerdîn/kerdîd
kerd/kerd kerden/kerdend
(sharing a close relationship with Soranî)

Present Tense
Lekî
me-k-em me-k-îmûn
me-k-în me-kîtûn
mek-ê me-k-en

Soranî
e-k-em e-k-eyn
e-k-ey e-k-en
e-k-a/e-k-at e-k-en

(having Hewramî "me-" but following Kelhûr objectives "îman > îmûn, îtan > îtûn, etc.)

Adjectives
Lekî : Hewramî : Soranî (Erdellanî) : Sorani : Kurmancî : English
kêrya : krya : krya : kraw : krî : done/made
şêkya : - : şkya/şkyag : şkraw : şkestî : broken
ketê : - : kefya/kefyag : kewtû : keftî : fallen

Lekî : Soranî : English
îre : êre : here
wêre : êne : there

Numbers
Lekî : Erdellanî : Soranî : Hewramî : Kurmancî : English
yek : yek : yek : yue : êk/yek : one
do : dû : dû : dûî/dwe : du : two
sê : sê : sê : yerî : sê : three
çwar : çwar : çwar : çwar : çar : four
penc : penc : pênc/pînc : penc : pênc : five
şeş : şeş : şeş : şeş : şeş : six
heft : heft : hewt : heft : heft : seven
now : no/now : no/now : now : neh : nine
de : de : de : de : deh : ten

Egird
egird to : legel to : ligel te : with you [e+gird : le+gell : li+gel]

Enûm
enûm Kurdistan : Kurdistan ene (Hewramî) : le Kurdistan : li Kurdistanê : in Kurdistan

Ne
ne şer : be şar : bi bajarê : to the city/town

escellent word : venêdîk "window"; equal to "pencere" in other Kurdish dialects, an old word which is not used in daily Lekî anymore.

[Baran Ruciyar]

Thanks for your information! Those also used I; -) how are conditions between small Luri (feyli) and Leki? Is a communication under Leki and Kelhuri speaker possible? As said in Nordkurdistan and in Turkey gives it is trunk (Sheikh Bizini) the Lek calls themselves, your language however is closer to Kelhuri as Leki. My English is not good, me would be dear if you on Leki to write became. Thanks

[Emanoelkurdistani]

Thanks for your information! Those also used I; -) how are conditions between small Luri (feyli) and Leki? Is a communication under Leki and Kelhuri speaker possible? As said in Nordkurdistan and in Turkey gives it is trunk (Sheikh Bizini) the Lek calls themselves, your language however is closer to Kelhuri as Leki. My English is not good, me would be dear if you on Leki to write became. Thanks

Don't worry my English is not perfect too. Well I can't get what you mean "your language is however close to Kelhûrî as Lekî", if you mean the language I used in my article, it's standard Lekî spoken in Kodeşt and Nûrawa. Indeed Kelhûrî and Lekî are fairly related. And about writing in Lekî, I'm not fluent in this dialect however I can understand it but I can't compose sentences in it. I'm sure if I did I would be mistaken. Anyway I can write in Soranî Kurdish or Persian. Metûnîn we Farsî ya Kurdî Soranî bixwênenîn? Eger metûnîn ke min we öwêne binûsim.

[Emanoelkurdistani]

Lekî : other Kurdish dialects : English
ayim : adem, bnyam (Erdellanî) : human
agir : agir, gûr : fire
asare : hesare (Erdellanî), astare (Zazaki) : star
îme : îma, îme (Kelhûr) : we
êwin : ewan (Soranî) : they
î : î (Hewramî) : he/she
îware : îware (Kelhûr) : eve, evening
îmro : îmro (Kelhûr, Erdellanî) : today
îse : îse (Erdellanî, Kelhûr), êsye (Kelhûr) : now
ispî : spî/ispî (Kurmancî, Soranî, Zazakî) : white

[Baran Ruciyar]

Kakem Sore binusit, min soranî de geshtim.

My ask was as differently are Pahli and Silakhuri (leki)

[Emanoelkurdistani]

Wella min zor le barey zimanî Kurde Pehlîkan (Feylî) nazanim. Tenha dezanim ke zimanyan zor be Lekî, Kelhûrî û Lûrî (ne Lûrî Lûristan, belke Lûrî Bextiyarî) nizîk e.
Tenha Feylîanêk ke min ditûme le şaranî Sine û Ûrmiya bûn ke xelkî ew şarane piyan degût "qereçî". Belam ewane le esil da qereçî nebûn belke penahîde bûn. Ta ew cêge ke dête bîrim zimanyan be Kelhûrî nizîktir bû. Elbet zimanî hendêkîşyan be Soranî (Kerkûk û Sine) nizîk bû. Be daxewa lêkoşînanî kemêk le barey zimanî Kurde Feylîkan encam dirawe.

[Baran Ruciyar]

Wella min zor le barey zimanî Kurde Pehlîkan (Feylî) nazanim. Tenha dezanim ke zimanyan zor be Lekî, Kelhûrî û Lûrî (ne Lûrî Lûristan, belke Lûrî Bextiyarî) nizîk e.
Tenha Feylîanêk ke min ditûme le şaranî Sine û Ûrmiya bûn ke xelkî ew şarane piyan degût "qereçî". Belam ewane le esil da qereçî nebûn belke penahîde bûn. Ta ew cêge ke dête bîrim zimanyan be Kelhûrî nizîktir bû. Elbet zimanî hendêkîşyan be Soranî (Kerkûk û Sine) nizîk bû. Be daxewa lêkoşînanî kemêk le barey zimanî Kurde Feylîkan encam dirawe.

Spas ekem kakem, Izady ish delê zimanî Feylîkan zor be Lekî nezîke...

[Diri]

Gellek sipas bo hemû zanyariyên ve... Dest xoş!


Zimanê Kurdî şirîne... Şekire!